1.
Điểm
mới
của
Luật
Thanh
tra
năm
2022
về
tổ
chức
hoạt
động
thanh
tra,
tiếp
công
dân
của
cấp
huyện
Luật
Thanh
tra
đã
được
Quốc
hội
thông
qua
ngày
14/11/2022
và
có
hiệu
lực
từ
ngày
01/7/2023.
Với
mục
đích
khắc
phục
những
hạn
chế,
bất
cập
của
Luật,
giải
quyết
những
khó
khăn,
vướng
mắc
trong
quá
trình
thực
hiện
Luật
hiện
hành
(Luật
Thanh
tra
năm
2010),
Luật
Thanh
tra
năm
2022
(Luật
2022)
đã
có
nhiều
sửa
đổi,
bổ
sung
quan
trọng
và
được
kỳ
vọng
sẽ
là
công
cụ
pháp
lý
góp
phần
nâng
cao
hiệu
quả,
hiệu
lực
hoạt
động
thanh
tra,
đáp
ứng
được
yêu
cầu
của
tình
hình
mới
trong
bối
cảnh
phát
triển
kinh
tế
thị
trường
và
hội
nhập
quốc
tế
ngày
càng
mạnh
mẽ.
Một
trong
những
sửa
đổi
được
thể
hiện
trong
Luật
2022
là
điều
chỉnh
mô
hình
các
cơ
quan
thanh
tra
theo
cấp
hành
chính
để
phù
hợp
hơn
với
thực
tiễn
quản
lý
nhà
nước
của
các
Bộ,
ngành,
địa
phương.
Tuy
nhiên,
với
thanh
tra
cấp
huyện,
cơ
cấu
tổ
chức,
chức
năng,
nhiệm
vụ,
quyền
hạn
của
cơ
quan
thanh
tra
cấp
huyện
về
cơ
bản
được
giữ
nguyên
so
với
Luật
hiện
hành.
Luật
2022
chỉ
bổ
sung
một
chức
năng
của
thanh
tra
huyện
đó
là:
“…giúp
Uỷ
ban
nhân
dân
cấp
huyện
quản
lý
nhà
nước
về
tiếp
công
dân;
thực
hiện
nhiệm
vụ
tiếp
công
dân…
theo
quy
định
pháp
luật
[1].
Như
vậy,
có
thể
nói,
Luật
2022
dường
như
chưa
giải
quyết
triệt
để
những
vấn
đề
còn
vướng
mắc
trong
tổ
chức
và
hoạt
động
của
thanh
tra
cấp
huyện.
Thứ
nhất,
về
tổ
chức
hoạt
động
thanh
tra
Theo
quy
định
tại
Điều
30
Luật
Thanh
tra
năm
2022,
Thanh
tra
huyện
có
nhiệm
vụ
giúp Uỷ
ban
nhân
dân
(UBND)
cấp
huyện
quản
lý
nhà
nước
về
công
tác
thanh
tra,
tiếp
công
dân,
giải
quyết
khiếu
nại,
tố
cáo
và
phòng,
chống
tham
nhũng,
tiêu
cực;
thực
hiện
nhiệm
vụ
thanh
tra
trong
phạm
vi
quản
lý
nhà
nước
của
UBND
cấp
huyện;
thực
hiện
nhiệm
vụ
tiếp
công
dân,
giải
quyết
khiếu
nại,
tố
cáo
và
phòng,
chống
tham
nhũng,
tiêu
cực
theo
quy
định
của
pháp
luật.
Như
vậy,
với
việc
bổ
sung
thêm
chức
năng
quản
lý
nhà
nước
về
tiếp
công
dân,
thực
hiện
nhiệm
vụ
tiếp
công
dân,
Luật
2022
đã
quy
định
chức
năng
của
Thanh
tra
huyện
trên
tất
cả
các
lĩnh
vực
công
tác
của
ngành
giống
như
Thanh
tra
tỉnh.
Trong
lĩnh
vực
thanh
tra,
Thanh
tra
huyện
giúp
UBND
cùng
cấp
quản
lý
nhà
nước
về
công
tác
thanh
tra,
nhiệm
vụ,
quyền
hạn
của
Thanh
tra
huyện
được
quy
định
cụ
thể,
bao
gồm:
Xây
dựng
dự
thảo
kế
hoạch
thanh
tra
của
Thanh
tra
huyện,
báo
cáo
Chủ
tịch
UBND
cấp
huyện
xem
xét,
quyết
định
trước
khi
gửi
Thanh
tra
tỉnh
tổng
hợp
vào
kế
hoạch
thanh
tra
của
tỉnh;
Tổ
chức
thực
hiện
nhiệm
vụ
của
Thanh
tra
huyện
trong
kế
hoạch
thanh
tra
của
tỉnh;
thanh
tra
việc
thực
hiện
chính
sách,
pháp
luật
và
nhiệm
vụ,
quyền
hạn
của
cơ
quan
chuyên
môn
thuộc
UBND
cấp
huyện
và
của
UBND
cấp
xã;
Thanh
tra
vụ
việc
khác
khi
được
Chủ
tịch
UBND
cấp
huyện
giao;
Theo
dõi,
đôn
đốc,
kiểm
tra
việc
thực
hiện
kết
luận,
kiến
nghị
của
Thanh
tra
huyện
và
quyết
định
xử
lý
về
thanh
tra
của
Chủ
tịch
UBND
cấp
huyện;
Tổng
hợp,
báo
cáo
kết
quả
công
tác
thanh
tra
[2].
Theo
quy
định
này,
Thanh
tra
huyện
sẽ
không
chủ
động
trong
xây
dựng
và
thực
hiện
kế
hoạch
thanh
tra
như
quy
định
trong
Luật
Thanh
tra
hiện
hành.
Để
tránh
trùng
lặp,
chồng
chéo
trong
hoạt
động
thanh
tra,
Điều
23
Luật
2022
đã
quy
định
Thanh
tra
cấp
tỉnh
có
nhiệm
vụ:
Xây
dựng
dự
thảo
kế
hoạch
thanh
tra
của
tỉnh,
hướng
dẫn
Thanh
tra
sở,
Thanh
tra
huyện
xây
dựng
dự
thảo
kế
hoạch
thanh
tra
để
tổng
hợp
vào
kế
hoạch
thanh
tra
của
tỉnh
trình
Chủ
tịch
UBND
cấp
tỉnh
ban
hành;
Tổ
chức
thực
hiện
kế
hoạch
thanh
tra
của
Thanh
tra
tỉnh;
theo
dõi,
đôn
đốc,
kiểm
tra
việc
thực
hiện
kế
hoạch
thanh
tra
của
Thanh
tra
sở,
Thanh
tra
huyện.
Đồng
thời,
Luật
quy
định
nhiệm
vụ
của
Thanh
tra
huyện
là
xây
dựng
dự
thảo
kế
hoạch
thanh
tra
của
Thanh
tra
huyện,
báo
cáo
Chủ
tịch
UBND
cấp
huyện
xem
xét,
quyết
định
trước
khi
gửi
Thanh
tra
tỉnh
tổng
hợp
vào
kế
hoạch
thanh
tra
của
tỉnh.
Sau
khi
Thanh
tra
tỉnh
tổng
hợp,
trình
Chủ
tịch
UBND
cấp
tỉnh
ban
hành
kế
hoạch
thanh
tra
chung
của
tỉnh
thì
Thanh
tra
huyện
có
nhiệm
vụ:
Tổ
chức
thực
hiện
nhiệm
vụ
của
Thanh
tra
huyện
trong
kế
hoạch
thanh
tra
của
tỉnh.
Một
số
nhiệm
vụ,
quyền
hạn
thực
hiện
theo
Luật
hiện
hành
như:
Thanh
tra
vụ
việc
phức
tạp,
có
liên
quan
đến
trách
nhiệm
của
nhiều
cơ
quan
chuyên
môn
thuộc
UBND
cấp
huyện,
UBND
cấp
xã.
Tuy
nhiên,
xét
về
bản
chất
hoạt
động,
Thanh
tra
huyện
vẫn
sẽ
thực
hiện
nhiệm
vụ,
quyền
hạn
này
nếu
nó
được
thể
hiện
trong
Kế
hoạch
thanh
tra
chung
do
Chủ
tịch
UBND
tỉnh
ký.
Ngoài
ra,
Thanh
tra
huyện
vẫn
sẽ
thực
hiện
nhiệm
vụ
khác
do
Chủ
tịch
UBND
huyện
giao.
Nếu
so
sánh
về
câu
từ
trong
điều
khoản,
quy
định
của
Luật
2022
dường
như
chú
trọng
hơn
đến
chức
năng
giúp
UBND
cùng
cấp
quản
lý
nhà
nước
về
công
tác
thanh
tra
và
hạn
chế
nhiệm
vụ,
quyền
hạn
thực
hiện
thanh
tra
trực
tiếp
của
Thanh
tra
huyện.
Khi
Luật
2022
có
hiệu
lực
thi
hành,
việc
thực
hiện
nhiệm
vụ,
quyền
hạn
thanh
tra
trực
tiếp
của
Thanh
tra
huyện
có
hai
khả
năng
xảy
ra:
khả
năng
thứ
nhất,
có
thể
giữ
nguyên
như
hiện
tại
nếu
dự
thảo
kế
hoạch
thanh
tra
ban
đầu
của
họ
gửi
lên
được
Thanh
tra
tỉnh
giữ
nguyên
và
đưa
vào
kế
hoạch
thanh
tra
chung
của
tỉnh.
Khả
năng
thứ
hai,
việc
thực
hiện
nhiệm
vụ,
quyền
hạn
của
Thanh
tra
huyện
sẽ
bị
thu
hẹp
khi
nội
dung
dự
thảo
kế
hoạch
thanh
tra
ban
đầu
của
họ
bị
đưa
ra
khỏi
kế
hoạch
thanh
tra
chung
của
tỉnh
hoặc
được
lồng
ghép
vào
là
một
phần
trong
kế
hoạch
thanh
tra
chung.
Khi
đó,
Thanh
tra
huyện
hoặc
không
tổ
chức
thanh
tra
theo
dự
thảo
kế
hoạch
ban
đầu,
hoặc
sẽ
tham
gia
một
phần
vào
những
cuộc
thanh
tra
chung
theo
kế
hoạch
của
tỉnh
với
tư
cách
thành
viên
Đoàn
thanh
tra.
Khả
năng
thứ
hai
dễ
xảy
ra
hơn
bởi
mục
đích
quy
định
của
Luật
2022
là
trao
quyền
cho
Thanh
tra
tỉnh
trong
việc
xây
dựng
kế
hoạch
thanh
tra
chung
để
tránh
trùng
lặp,
chồng
chéo
trong
hoạt
động
thanh
tra
tại
địa
phương.
Như
vậy,
việc
thực
hiện
nhiệm
vụ,
quyền
hạn
thanh
tra
trực
tiếp
của
Thanh
tra
huyện
sẽ
phụ
thuộc
nhiều
hơn
vào
Thanh
tra
tỉnh.
Đồng
thời,
họ
vẫn
có
nhiệm
vụ:
Thanh
tra
vụ
việc
khác
khi
được
Chủ
tịch
UBND
cấp
huyện
giao.
Vấn
đề
đặt
ra
là
nếu
như
dự
thảo
kế
hoạch
do
Thanh
tra
huyện
đưa
lên
và
Thanh
tra
tỉnh
đưa
ra
khỏi
kế
hoạch
thanh
tra
chung
của
tỉnh
nhưng
Chủ
tịch
UBND
huyện
vẫn
giao
Thanh
tra
huyện
tiến
hành
nếu
thấy
không
trùng
lặp,
chồng
chéo
với
nội
dung
kế
hoạch
thanh
tra
chung
thì
Thanh
tra
huyện
vẫn
phải
thực
hiện.
Trong
trường
hợp
này,
việc
thực
hiện
chức
năng,
nhiệm
vụ
trong
lĩnh
vực
thanh
tra
của
Thanh
tra
huyện
không
khác
gì
so
với
hiện
tại.
Từ
góc
độ
phân
tích
như
vậy,
có
thể
thấy
quy
định
của
Luật
2022
chưa
giải
quyết
được
vấn
đề
chất
lượng,
hiệu
quả
hoạt
động
thanh
tra
của
Thanh
tra
huyện
còn
nhiều
hạn
chế
trong
thời
gian
qua.
Thực
tiễn
thực
hiện
Luật
Thanh
tra
hiện
hành
cho
thấy,
về
cơ
bản,
Thanh
tra
huyện
thực
hiện
chức
năng
trên
tất
cả
các
lĩnh
vực
công
tác
của
ngành,
tuy
nhiên
mức
độ
thực
hiện
có
sự
khác
biệt
rõ
rệt.
Trong
đó,
việc
“thực
hiện
nhiệm
vụ
thanh
tra
trong
phạm
vi
quản
lý
nhà
nước
của
UBND
cấp
huyện”
là
mảng
chức
năng
còn
nhiều
hạn
chế.
Báo
cáo
Tổng
kết
thi
hành
Luật
Thanh
tra
năm
2010
cũng
cho
thấy
hiệu
quả
hoạt
động
của
cơ
quan
thanh
tra
cấp
huyện
còn
hạn
chế…
không
phát
huy
được
vai
trò
trong
phát
hiện,
kiến
nghị
khắc
phục
sơ
hở
trong
cơ
chế
quản
lý,
chính
sách,
pháp
luật,
phòng
ngừa
và
phát
hiện,
xử
lý
các
hành
vi
vi
phạm
pháp
luật,
nâng
cao
hiệu
quả,
hiệu
lực
quản
lý
nhà
nước
của
Chủ
tịch
UBND
cấp
huyện…
Số
cuộc
thanh
tra
được
triển
khai
trong
năm
rất
ít.
Tính
trung
bình
số
cuộc
thanh
tra
do
Thanh
tra
huyện
tiến
hành
trong
vòng
05
năm
(2015-2020)
trở
lại
đây
của
tỉnh
Hà
Tĩnh
là
2,54,
thành
phố
Cần
Thơ
là
2,67,
tỉnh
Bắc
Kạn
là
3,13,
tỉnh
Bạc
Liêu
là
2,86...)
[3].
Một
số
hạn
chế
khác
trong
thực
trạng
tổ
chức
hoạt
động
thanh
tra
của
cấp
huyện
cũng
được
chỉ
ra
trong
các
nghiên
cứu,
khảo
sát
như:
(1)
Hầu
hết
các
cuộc
thanh
tra
đều
có
phạm
vi
nhỏ,
ngắn
ngày,
chỉ
mang
tính
chất
kiểm
tra
chuyên
ngành
[4].
Sau
khi
tiến
hành
thanh
tra,
nếu
nội
dung
thanh
tra
có
thể
mở
rộng
hơn,
có
tính
chất
phức
tạp
hơn,
Thanh
tra
huyện
sẽ
báo
cáo,
đề
xuất
chuyển
cuộc
thanh
tra
đó
lên
cho
Thanh
tra
tỉnh/thành
phố
thực
hiện,
thanh
tra
huyện/quận
sẽ
phối
hợp
nếu
được
yêu
cầu;
(2)
Việc
giám
sát
hoạt
động
đoàn
thanh
tra
của
thanh
tra
cấp
huyện
chỉ
mang
tính
hình
thức.
Thực
tế
cho
thấy,
các
cuộc
thanh
tra
của
thanh
tra
cấp
huyện
đều
do
người
ra
quyết
định
thanh
tra
thực
hiện
giám
sát
và
thể
hiện
trong
quyết
định
thanh
tra.
Có
thể
chỉ
ra
một
số
nguyên
nhân
của
thực
trạng
này
đó
là:
Một
là, từ
góc
độ
tổ
chức
bộ
máy,
biên
chế
hiện
nay
của
Thanh
tra
huyện
được
giao
trên
cơ
sở
vị
trí
việc
làm,
gắn
với
chức
năng,
nhiệm
vụ,
phạm
vi
hoạt
động
và
nằm
trong
tổng
số
biên
chế
công
chức
trong
các
cơ
quan,
tổ
chức
hành
chính
của
huyện
được
cấp
có
thẩm
quyền
giao.
Số
lượng
công
chức,
người
lao
động
tại
Thanh
tra
huyện
trung
bình
từ
04
-
07
người
(01
Chánh
thanh
tra
và
không
quá
02
Phó
Chánh
thanh
tra
[5] áp
dụng
cho
tất
cả
các
cơ
quan
thanh
tra
huyện
trên
toàn
quốc.
Tuy
nhiên,
cũng
có
những
địa
phương,
số
lượng
biên
chế
trung
bình
của
Thanh
tra
huyện
khá
ít.
Ví
dụ:
Bắc
Kạn
từ
02
đến
03
biên
chế,
Cao
Bằng
từ
03
đến
04
biên
chế,
Quảng
Trị
03
đến
04
biên
chế,...
Bên
cạnh
đó,
trong
cơ
cấu
nhân
sự
của
cơ
quan
thanh
tra
huyện
thì
số
lượng
công
chức
được
bổ
nhiệm
vào
ngạch
thanh
tra
chưa
nhiều
do
những
yêu
cầu
khắt
khe
về
chuyên
môn,
nghiệp
vụ,
lại
thường
xuyên
có
sự
thay
đổi
do
sự
điều
động,
luân
chuyển
công
tác
từ
phía
UBND.
Thực
trạng
đó
dẫn
đến
việc
xây
dựng
và
phát
triển
đội
ngũ
cán
bộ
thanh
tra
huyện
hoàn
toàn
bị
động
bởi
không
thể
kế
hoạch
hóa
được
việc
đào
tạo,
quy
hoạch
đội
ngũ
cán
bộ
thanh
tra
chuyên
nghiệp
và
tâm
huyết,
gắn
bó
với
nghề.
Sự
thiếu
ổn
định
về
nhân
sự
và
hạn
chế
về
chuyên
môn,
nghiệp
vụ
dẫn
đến
việc
khó
đảm
bảo
về
chất
lượng
cán
bộ,
trình
độ
chuyên
môn,
nghiệp
vụ
khó
đáp
ứng
yêu
cầu
công
tác.
Với
số
lượng
biên
chế
có
hạn
lại
thường
xuyên
biến
động
như
vậy,
cùng
với
việc
phải
tập
trung
nhiều
hơn
vào
thực
hiện
nhiệm
vụ
giải
quyết
khiếu
nại,
tố
cáo
-
là
lĩnh
vực
được
cơ
quan
này
thực
hiện
nhiều
nhất
-
thì
nhân
sự
dành
cho
thực
hiện
nhiệm
vụ
thanh
tra
là
không
đủ,
không
thể
tiến
hành
các
cuộc
thanh
tra
có
quy
mô
lớn,
dài
ngày.
Do
vậy,
chất
lượng,
hiệu
quả
hoạt
động
thanh
tra
trên
thực
tế
rất
hạn
chế.
Hai
là, việc
quy
định
cứng
số
lượng
biên
chế
của
cơ
quan
thanh
tra
huyện
trên
phạm
vi
cả
nước
vừa
không
phù
hợp
với
thực
tiễn
từng
địa
phương,
vừa
không
đáp
ứng
được
những
yêu
cầu
về
nhiệm
vụ
của
Thanh
tra
huyện.
Bởi
lẽ,
tại
những
địa
phương
có
quy
mô
dân
số
lớn,
có
mức
độ
phát
triển
kinh
tế,
xã
hội
hơn,
vai
trò
của
cơ
quan
thanh
tra
cấp
huyện
sẽ
lớn
hơn
nhưng
số
lượng
biên
chế
cũng
ngang
bằng
như
cơ
quan
thanh
tra
ở
những
địa
phương
có
dân
số
ít,
kinh
tế
chưa
phát
triển,
tình
hình
xã
hội
không
phức
tạp.
Điều
này
dẫn
đến
việc
“quá
tải”
đối
với
cơ
quan
thanh
tra
huyện
ở
chỗ
này
nhưng
lại
lãng
phí
nguồn
lực
ở
nơi
khác.
Ví
dụ,
Thanh
tra
huyện
Quản
Bạ,
tỉnh
Hà
Giang
số
cuộc
thanh
tra
trung
bình
một
năm
tính
từ
2011
đến
2017
là
03
cuộc
trong
khi
thanh
tra
quận
Hà
Đông,
thành
phố
Hà
Nội
là
07
cuộc
[6].
Đây
cũng
là
một
hạn
chế
trong
thực
hiện
Luật
Thanh
tra
năm
2010
đặt
ra
yêu
cầu
cần
có
sự
điều
chỉnh
trong
Luật
mới.
Quá
trình
sửa
đổi
Luật
Thanh
tra
năm
2010,
vấn
đề
không
tổ
chức
thanh
tra
huyện
để
tinh
giản
đầu
mối
cũng
đã
từng
được
đưa
vào
Dự
thảo
Luật.
Tuy
nhiên,
trong
quá
trình
thảo
luận,
ý
kiến
cho
rằng
huyện
là
một
cấp
chính
quyền
hoàn
chỉnh
nên
cần
thiết
phải
có
tổ
chức
thanh
tra
để
giúp
cho
UBND
trong
công
tác
quản
lý
đã
thuyết
phục
được
đa
số.
Quan
điểm
giữ
lại
Thanh
tra
huyện
và
tăng
cường
đổi
mới
tổ
chức,
nâng
cao
hiệu
quả
đã
được
thể
hiện
bằng
quy
định
về
Thanh
tra
huyện
hiện
nay
trong
Luật 2022.
Vấn
đề
đặt
ra
là,
khi
Luật
2022
có
hiệu
lực,
cơ
quan
thanh
tra
cấp
huyện
sẽ
chính
thức
thực
hiện
thêm
một
lĩnh
vực
là
quản
lý
nhà
nước
về
tiếp
công
dân.
Thực
hiện
nhiệm
vụ
tiếp
công
dân
nhưng
số
lượng
biên
chế
và
chất
lượng
cán
bộ,
công
chức
thanh
tra
không
thay
đổi
như
hiện
nay
thì
việc
tổ
chức
hoạt
động
thanh
tra
sẽ
khó
đảm
bảo
duy
trì
hiệu
quả
như
hiện
tại
chứ
chưa
nói
đến
việc
nâng
cao
hiệu
quả.
Ngược
trở
lại
vấn
đề
tổ
chức
hoạt
động
thanh
tra
ở
địa
phương,
khi
tổng
kết
thực
hiện
Luật
Thanh
tra
năm
2010,
việc
tổ
chức
hoạt
động
thanh
tra
sở
cũng
có
nhiều
điểm
tương
đồng
như
tổ
chức
hoạt
động
thanh
tra
cấp
huyện
từ
vấn
đề
biên
chế
ít
và
thường
xuyên
bị
điều
động,
luân
chuyển
nên
khó
khăn
trong
nâng
cao
chuyên
môn,
nghiệp
vụ;
số
lượng
Đoàn
thanh
tra
thực
hiện
được
tính
trung
bình
trong
năm
rất
ít
[7] và
chủ
yếu
là
Đoàn
thanh
tra
có
quy
mô
nhỏ;
việc
giám
sát
hoạt
động
Đoàn
thanh
tra
chủ
yếu
do
người
ra
quyết
định
thanh
tra
tự
giám
sát
do
hạn
chế
về
số
lượng
biên
chế;
hiệu
quả
hoạt
động
thanh
tra
cấp
sở
rất
hạn
chế.
Trên
cơ
sở
tổng
kết
thực
tiễn,
xuất
phát
từ
đặc
điểm
và
nhu
cầu
quản
lý
trong
các
lĩnh
vực
ở
từng
địa
phương
khác
nhau,
đồng
thời
để
bảo
đảm
phù
hợp
với
quy
định
của
pháp
luật
về
tổ
chức
cơ
quan
chuyên
môn
của
chính
quyền
địa
phương,
Luật
2022
đã
có
những
thay
đổi
căn
bản
về
tổ
chức
hoạt
động
thanh
tra
sở.
Theo
đó,
Thanh
tra
sở
được
thành
lập
tại
sở
có
phạm
vi
quản
lý
rộng
và
yêu
cầu
quản
lý
chuyên
ngành
phức
tạp;
tại
sở,
do
UBND
tỉnh
quyết
định
căn
cứ
vào
yêu
cầu
quản
lý
nhà
nước
tại
địa
phương
và
biên
chế
được
giao.
Với
những
lĩnh
vực
quản
lý
nhà
nước
của
các
sở
không
thành
lập
Thanh
tra
sở,
Thanh
tra
tỉnh
sẽ
thực
hiện
thanh
tra
hành
chính
và
thanh
tra
chuyên
ngành
đối
với
đối
tượng
thuộc
phạm
vi
quản
lý
nhà
nước
của
sở
đó.
Theo
tác
giả,
đây
là
điểm
mới
rất
tích
cực
của
Luật
Thanh
tra
năm
2022
không
chỉ
thu
gọn
đầu
mối
cơ
quan
nhà
nước,
giải
quyết
căn
cơ
những
hạn
chế
trong
hoạt
động
thanh
tra
tại
địa
phương.
Vậy
nhưng,
với
Thanh
tra
huyện
có
những
tồn
tại,
hạn
chế
từ
thực
tiễn
lại
không
được
Luật
2022
giải
quyết
dứt
điểm
như
với
Thanh
tra
sở
vì
cho
rằng,
Thanh
tra
huyện
thuộc
UBND
huyện
là
một
cấp
chính
quyền
hoàn
chỉnh
nên
cần
phải
có
tổ
chức
thanh
tra
để
giúp
cho
UBND
trong
công
tác
quản
lý
có
lẽ
chưa
thực
sự
thuyết
phục.
Bởi
lẽ,
UBND
huyện
có
nhiều
công
cụ
khác
để
quản
lý
nhà
nước
chứ
không
chỉ
có
tổ
chức
thanh
tra
và
việc
không
tổ
chức
hoạt
động
thanh
tra
cho
Thanh
tra
cấp
huyện
(nếu
có)
cũng
không
có
nghĩa
là
lĩnh
vực
này
ở
huyện
bị
bỏ
trống
mà
sẽ
được
thực
hiện
bởi
cơ
quan
nhà
nước
khác.
Hai
là,
về
tổ
chức
hoạt
động tiếp
công
dân
Với
quy
định
tại
Điều
30
Luật
2022,
cơ
quan
thanh
tra
cấp
huyện
chính
thức
thực
hiện
chức
năng
giúp
UBND
cùng
cấp
quản
lý
nhà
nước
về
tiếp
công
dân,
thực
hiện
nhiệm
vụ
tiếp
công
dân.
Trên
thực
tế
hiện
nay,
Thanh
tra
huyện
vẫn
thực
hiện
nhiệm
vụ
này
nhưng
là
nhiệm
vụ
do
Chủ
tịch
UBND
tỉnh
yêu
cầu
và
giao
chứ
không
phải
nhiệm
vụ
do
luật
định.
Theo
quy
định
của
pháp
luật
tiếp
công
dân,
nhiệm
vụ
này
của
Ban
tiếp
công
dân
ở
cấp
huyện
thuộc
văn
phòng
UBND cùng
cấp.
Việc
thể
chế
hóa
nhiệm
vụ
này
của
Thanh
tra
huyện
trong
Luật
2022
đã
khẳng
định
vai
trò
quan
trọng
của
Thanh
tra
huyện
trong
lĩnh
vực
tiếp
công
dân
tại
địa
phương.
Đồng
thời,
với
việc
quy
định
chính
thức
là
một
chức
năng,
nhiệm
vụ
trong
Luật
thì
cơ
quan
thanh
tra
sẽ
phải
thực
hiện
nhiều
công
việc
hơn,
vốn
trước
đây
là
nhiệm
vụ
của
Ban
tiếp
công
dân.
Chất
lượng
công
tác
tiếp
công
dân,
xử
lý
đơn
thư
theo
lý
thuyết
khi
chuyển
về
là
nhiệm
vụ
của
cơ
quan
thanh
tra
sẽ
đảm
bảo
hơn,
bởi
đội
ngũ
cán
bộ
thanh
tra
có
chuyên
môn,
nghiệp
vụ
và
được
đào
tạo
bài
bản,
có
kinh
nghiệm
trong
lĩnh
vực
này.
Mặc
dù
Luật
2022
không
làm
phát
sinh
thêm
chức
năng,
nhiệm
vụ
trên
thực
tế
của
Thanh
tra
huyện
nhưng
quy
định
này
đặt
ra
vấn
đề
là
khi
Luật
này
có
hiệu
lực,
việc
tổ
chức
hoạt
động
tiếp
công
dân
ở
cấp
huyện
sẽ
thực
hiện
như
thế
nào?
Ban
tiếp
công
dân
hiện
tại
được
tổ
chức
và
hoạt
động
theo
Luật
Tiếp
công
dân
và
Luật
Tổ
chức
chính
quyền
địa
phương
nên
sẽ
không
đương
nhiên
bị
thay
đổi
bởi
quy
định
của
Luật
2022.
Việc
thực
hiện
chức
năng,
nhiệm
vụ
liên
quan
đến
quản
lý
nhà
nước
về
tiếp
công
dân,
thực
hiện
nhiệm
vụ
tiếp
công
dân
trên
thực
tế
của
Ban
tiếp
công
dân
cấp
huyện
và
cơ
quan
thanh
tra
huyện
vẫn
cần
Chủ
tịch
UBND
phân
công,
giao
nhiệm
vụ.
Như
vậy,
quy
định
này
của
Luật
2022
chỉ
là
chính
thức
hóa
một
nhiệm
vụ
vốn
được
Thanh
tra
huyện
thực
hiện
trên
thực
tế
chứ
dường
như
chưa
thể
giải
quyết
được
vấn
đề
căn
cơ
là
hiệu
quả
công
tác
tiếp
công
dân
tại
địa
phương.
Bởi
lẽ,
Ban
tiếp
công
dân
hay
cơ
quan
thanh
tra
thực
tế
chỉ
phân
loại,
xử
lý
đơn
và
chuyển
đến
các
cơ
quan
chuyên
môn
cấp
huyện
để
giải
quyết.
Cơ
quan
thanh
tra
chủ
yếu
tham
mưu
giúp
Thủ
trưởng
cơ
quan
quản
lý
nhà
nước
giải
quyết
mà
không
trực
tiếp
giải
quyết.
Vấn
đề
căn
cơ
để
nâng
cao
chất
lượng,
hiệu
quả
công
tác
tiếp
công
dân
là
để
tiếp
nhận,
xử
lý
đơn
nhanh
chóng
cho
công
dân,
giải
quyết
đúng
thẩm
quyền,
dứt
điểm
triệt
để
vấn
đề
của
người
dân
thì
sẽ
không
giải
quyết
được
bằng
quy
định
này
của
Luật
2022.
2.
Một
số
kiến
nghị
Một
là,
tiếp
tục
hoàn
thiện
cơ
chế
tổ
chức
hoạt
động
thanh
tra
cấp
huyện
Trước
mắt,
khi
Luật
2022
có
hiệu
lực,
việc
tổ
chức
thực
hiện
quy
định
của
Luật
về
tổ
chức
hoạt
động
thanh
tra
cấp
huyện
nên
theo
hướng
Thanh
tra
huyện
chủ
yếu
tập
trung
thực
hiện
nhiệm
vụ
giúp
UBND
cùng
cấp
quản
lý
nhà
nước
về
công
tác
thanh
tra;
thực
hiện
thanh
tra
hành
chính
đối
với
cơ
quan
chuyên
môn
thuộc
UBND
cấp
huyện
và
của
UBND
cấp
xã.
Hạn
chế
tối
đa,
dần
tiến
tới
bỏ
chức
năng
thanh
tra
kinh
tế
-
xã
hội
của
Thanh
tra
huyện.
Bên
cạnh
đó,
chính
quyền
địa
phương
cần
có
sự
điều
chỉnh
linh
hoạt
về
số
lượng
biên
chế
đối
với
Thanh
tra
huyện
phù
hợp
với
nhu
cầu
thực
tiễn
tại
địa
phương
và
yêu
cầu
thực
hiện
chức
năng
quản
lý
nhà
nước
về
thanh
tra
của
Thanh
tra
huyện.
Về
lâu
dài,
cần
tiếp
tục
nghiên
cứu,
tổng
kết
thực
tiễn
để
hoàn
thiện
pháp
luật
về
tổ
chức
và
hoạt
động
của
Thanh
tra
huyện.
Theo
tác
giả,
quy
định
về
tổ
chức
và
hoạt
động
của
Thanh
tra
huyện
cần
có
sự
đổi
mới
mạnh
mẽ
trên
cơ
sở
tiếp
cận
từ
tổ
chức
bộ
máy
và
hiệu
quả
hoạt
động.
Tránh
tổ
chức
dàn
trải,
đồng
nhất
cứng
nhắc
theo
một
mô
hình
ở
tất
các
địa
phương
trên
phạm
vi
cả
nước
như
hiện
nay.
Tiếp
tục
nghiên
cứu,
xem
xét
phương
án
tổ
chức
Thanh
tra
huyện
theo
cách
tiếp
cận
như
tổ
chức
Thanh
tra
sở
của
Luật
2022:
chỉ
tổ
chức
hoạt
động
Thanh
tra
huyện
tại
những
tỉnh/thành
phố
lớn
có
đông
dân
cư,
mức
độ
phát
triển
kinh
tế
-
xã
hội
cao,
nhu
cầu
quản
lý
phức
tạp.
Giao
quyền
chủ
động
cho
UBND
tỉnh
quyết
định
việc
tổ
chức
hoạt
động
thanh
tra
cấp
huyện
tùy
thuộc
vào
yêu
cầu
quản
lý
nhà
nước
tại
địa
phương.
Hai
là,
cần
hoàn
thiện
cơ
chế
tổ
chức
hoạt
động
tiếp
công
dân
cấp
huyện
Từ
thực
tiễn
thực
hiện
tiếp
công
dân
của
cấp
huyện,
theo
tác
giả,
để
nâng
cao
chất
lượng,
hiệu
quả
công
tác
này
trong
điều
kiện
nhân
sự
còn
khá
hạn
chế
của
cơ
quan
thanh
tra,
cần
giảm
tải
công
việc
tiếp
nhận,
xử
lý
đơn
cho
cơ
quan
thanh
tra,
đồng
thời
tăng
tính
chủ
động,
trách
nhiệm
của
các
cơ
quan
chuyên
môn
cấp
huyện.
Cụ
thể,
sửa
đổi
Luật
Tiếp
công
dân
năm
2013
theo
hướng:
-
Chuyển
Ban
tiếp
công
dân
từ
thuộc
UBND
cấp
huyện
như
hiện
tại
về
thuộc
Thanh
tra
huyện.
Đồng
thời,
quy
định
trách
nhiệm
của
cơ
quan
thanh
tra
huyện
trong
việc
nhận
đơn
thuộc
thẩm
quyền
giải
quyết
của
nhiều
cơ
quan,
đơn
vị,
cá
nhân
hoặc
đơn
chưa
rõ
thuộc
thẩm
quyền
của
cơ
quan,
đơn
vị,
cá
nhân
nào.
Thanh
tra
huyện
thực
hiện
chức
năng,
nhiệm
vụ
giúp
UBND
cấp
huyện
quản
lý
nhà
nước
về
tiếp
công
dân;
thực
hiện
tiếp
công
dân
đối
với
trường
hợp
không
thuộc
thẩm
quyền
tiếp
của
phòng,
ban
chuyên
môn.
-
Quy
định
cụ
thể
về
trách
nhiệm
tiếp
công
dân
của
các
phòng,
ban
chuyên
môn
cấp
huyện
theo
hướng
những
đơn
thư
khiếu
nại,
tố
cáo,
kiến
nghị,
phản
ánh
của
người
dân
thuộc
lĩnh
vực
quản
lý
nhà
nước
nào
sẽ
do
phòng,
ban
chuyên
môn
cấp
huyện
thực
hiện
chức
năng
quản
lý
nhà
nước
chuyên
ngành
tiếp
nhận,
xử
lý
và
giải
quyết.
Khi
nhận
được
đơn
không
thuộc
thẩm
quyền,
phòng,
ban
chuyên
môn
sẽ
giải
thích,
hướng
dẫn
cụ
thể
để
người
dân
(hoặc
trực
tiếp
chuyển
đơn)
đến
đúng
cơ
quan
có
thẩm
quyền
giải
quyết./.
[1] Khoản
1
Điều
30
Luật
Thanh
tra
năm
2022.
[2] Khoản
1
Điều
31
Luật
Thanh
tra
năm
2022.
[3] Báo
cáo
số
276/BC-TTCP,
ngày
28/02/2022
của
Thanh
tra
Chính
phủ
“Tổng
kết
thi
hành
Luật
Thanh
tra
năm
2010”.
[4] Báo
cáo
kết
quả
khảo
sát
thuộc
đề
tài
khoa
học
cấp
bộ
năm
2022-2023:
“Tổ
chức
hoạt
động
thanh
tra,
tiếp
công
dân,
giải
quyết
khiếu
nại,
tố
cáo
ở
cấp
huyện”,
Thanh
tra
Chính
phủ.
[5] Điều
8
Thông
tư
liên
tịch
số
03/2014/TTLT-TTCP-BNV,
ngày
08/09/2014
của
Tổng
Thanh
tra
Chính
phủ
phối
hợp
Bộ
trưởng
Bộ
Nội
vụ
ban
hành.
[6] Xem:
http://www.thanhtravietnam.vn/tin-trong-nganh/thanh-tra-quan-ha-dong-thanh-tra-de-dam-bao-quyen-va-loi-ich-hop-phap-cua-nguoi-dan-193927.
[7] Theo
Báo
cáo
số
276/BC-TTCP,
ngày
28/02/2022
của
Thanh
tra
Chính
phủ:
Tính
trung
bình
số
cuộc
thanh
tra
do
Thanh
tra
huyện
tiến
hành
trong
vòng
05
năm
(2015-2020)
trở
lại
đây
của
tỉnh
Hà
Tĩnh
là
2,54,
thành
phố
Cần
Thơ
là
2,67,
tỉnh
Bắc
Kạn
là
3,13,
tỉnh
Bạc
Liêu
là
2,86...
Số
cuộc
thanh
tra
trung
bình
do
Thanh
tra
sở
tiến
hành
như
sau:
Thanh
tra
Sở
Nội
vụ
là
2,49,
Thanh
tra
Sở
Kế
hoạch
và
Đầu
tư
là
2,89, Thanh
tra
Sở
Tư
pháp
là
2,1,
Thanh
tra
Sở
Ngoại
vụ
là
2,95...